Bauernhof

Giriş: Metin „Yediklerimiz nereden geliyor acaba?“ Bu besin maddeleri her gün masamızı donatıyor. Ama peynir, süt, yumurta, salam ve diğer yiyecekler aslında nereden geliyor? Beraberce daha yakından bir bakalım! 1. İnekler/Sığırlar 1.1 Süt/Sağmak İnekler bize günlük taze süt verir. Bunun için sağma tesisatlarına götürülürler. Büyük sağma işletmelerine birçok inek aynı anda sığabilir. Sağma stantlarında inekler günde iki kere sağılırlar; sabah ve akşam. Bütün inekleri elle sağmak çok zor bir işlemdir. Günümüzde inekler sağma makineleri tarafından sağılırlar. Dört memeden sağılan süt, titreşimli sağma aletinin ritmine uygun olarak önce sağma kaplarına boşalır. Süt sonunda ince bir elekten geçerek boru ve hortumlar sayesinde toplama kaplarına akar. Bir inek günde ortalama 20 litre süt verir. Süt, çiftlikten en yakındaki süthaneye götürülür ve orada içme sütü, yoğurt, peynir, tereyağı ve diğer süt mamullerine işlenir. 1.2 Otlakta İneklerin her gün iyi süt verebilmeleri için bol ot yemeleri gerekir. Otun hazmı zordur, bu yüzden ineklerin dört midesi vardır ve ayrıca geviş getirirler. Önce sert dilleri ile otları koparırlar ve neredeyse çiğnemeden yutarlar. Mide dolduktan sonra, inekler yemeğe ara verirler. Ancak bundan sonra ot bulamacını iyice çiğnemeye başlarlar. Buna geviş getirme denir. Yetişkin bir inek günde 20 kiloya kadar ot yiyebilir. Bunun yanı sıra çok su içmesi de gerekir. Bu yüzden otlaklarda sıkça büyük su tankları bulunur. 1.3 Ahırda besleme İnekler kışın ahırda kalırlar. O zaman onlara saman, kuru yem veya mısır silajı verilir. Korkuluklar, her ineğin otlama bölmesi olmasını ve yerken birbirlerine engel olmamalarını sağlar. 1.4 Doğum Lisa isimli inek, doğum için uzandı. Lisa 9 ay 9 gün boyunca bebeğini taşıdı. Şimdi doğum sancıları başladı. Lisa son derece yorgun: her 2 dakikada tüm gücüyle itiyor ve bunu 3 ile 6 saat boyunca yapıyor! Buzağının ağzı ve ön ayakları artık görünüyor. Su kesesi patladıktan sonra her şey çok çabuk gelişir. Birkaç sancıdan sonra buzağı otların üstüne uzunlamasına kayar. Bu esnada göbek bağı da kopar. Lisa yeni doğan bebeğini yalamak ve doğumun kanlı izlerinden temizlemek için hemen ayağa kalkar. Minik bir buzağı hemen hemen 40 kilo gelir. Birkaç dakika sonra buzağı ilk yürüme denemelerini yapar ve annesinin süt dolu memelerini arar. Ama hala bacaklarının üstünde titrek bir şekilde durmaktadır. 1.5 Buzağılar Buzağılar günümüzde genelde annelerinden ayrı büyütülürler. Çiftçinin dikkatli gözleri 3 ile 5 ay süren büyüme devresinde genç buzağıların üstündedir. 2. doğum haftasından itibaren dikkatli bir şekilde sütten, yeşil ve güçlendirici yemlere geçilir. Tüm buzağılara bir hafta içinde ömür boyu taşıyacakları kulak damgaları takılır. Bu kulak damgalarında sığırla ilgili tüm gerekli bilgiler vardır: menşei, hangi eyaletten geldiği, hangi belediye sınırları içinde doğduğu ve hangi çiftliğe ait olduğu gibi. 2. Domuzlar 2.1 Evcil domuzl Biz insanlar severek et ve salam yediğimizden, çiftliklerde domuzlar da et üretimi için beslenir. Günümüzde hemen hemen 90 değişik domuz cinsi bilinmektedir. Yetişkin bir domuz 130 kiloya kadar çıkabilir. Almanca’da erkek domuz Eber ve dişi domuz Sau diye ayrılırlar. Domuzların tipik özelliği kısa ve burgu şeklindeki kuyruklarıyla örneğin ressam fırçalarında kullanılan domuz kılıdır. Dikkat çeken organ ise kısa ama büyük burnudur. Domuzlar onun sayesinde çok iyi koku alırlar ve toprağın içinde yenilebilecek bir şeyler ararlar. Domuz beslemek bir çiftlik için çok pratiktir çünkü onlar her şeyi yerler: patates, ekmek, meyve, değişik kökler, yemek artıkları: Hemen her şey domuzlar için lezzetlidir! 2.2 Dişi domuz ve yavrusu Dişi domuz 9 aylıkken çiftleşmeye hazırdır. Yılda iki kez, dünyaya 10 ile 12 yavru getirir. Doğar doğmaz domuz yavruları iştahla emebilmek için annelerinin memelerini ararlar. Her yavrunun aç kalmamak için kendi başının çaresine bakması gerekir. Beslendikten sonra ufaklıkların yeterince uyuması gerekir. Buzağılarda olduğu gibi damızlık domuzların da yasal olarak zorunlu olan ve sayesinde etin hangi çiftlikte üretildiği belirlenebilen kulak damgaları bulunur. 3. Keçiler Leziz yiyeceklerden biri de koyun veya keçi peyniridir. Bu yüzden bazı çiftliklerde koyun ve keçi de beslenir. Irkına bağlı olarak yetişkin bir keçi 30 ile 90 kilo arası gelebilir. Bize sütünün yanı sıra, et, deri ve keçi tüyü sağlar. Erkek keçinin (tekenin) boynuzları ve sakalı vardır. Keçi her ortama kolayca uyum sağlar ve verimsiz yerlerde bile yaşayabilir. Bu yüzden keçi büyük bir ihtimalle insanoğlunun ilk evcil hayvanıydı. Keçiler ot ve yeşillikleri severek yerler. Hatta çalı ve ağaçları bile kemirirler. Günümüzde keçiler büyük oranda ahırlarda tutulur ve orada beslenir. 4. Tavuklar 4.1 Tavuklar – Çiftlik tavukları Tavuklar, sığır ve domuzların yanı sıra bir çiftliğin en önemli faydalı hayvanları arasındadır. Bize her gün taze yumurta verirler. Bir tavuk senede 200 ile 350 arası yumurta yumurtlar. Tavukların ayakları, uçları sivri pençeli ve pullarla kaplıdır. Böylece tavuklar kuş gibi tüneyebilirler veya toprağı yiyecek bulmak için eşeleyebilirler. Tavukların iki hava delikli kısa, sivri gagaları vardır. Gaga bir ceviz kıracağı kadar serttir: salyangoz kabukları ve ekmek kırıntılarını anında parçalar. Gözleri yanlarda ve çok geride olduğundan, görüş alanına bir şey girdiğinde kafasını hızla ileri geri sallar. Tavukların kafasında parlayan bir ibiği, boyunlarında ise genelde kırmızı olan bir et parçası vardır. 4.2 Bir civcivin yumurtadan çıkması Yumurtanın, kireçli kabukla korunan iç kısmında yumurta beyazı ve yumurta sarısı vardır. Yumurtalar yuvada kuluçkaya bırakılırsa 21 gün sonra sarı civcivler çıkar. Civciv içerden sert kabuğu deler. Bu iş için „yumurta dişi“ denen gagasındaki sivri, sert bölgeyi kullanır. Yumurtadan çıktıktan sonra civcivler hala ıslak ve yorgundurlar. 5. Kanatlı hayvanlar 5.1 Hindiler, kazlar, ördekler Hindiler, ördekler ve kazlar da bir çiftliğin kanatlı hayvanları arasında sayılırlar. Özellikle kış başlangıcında hindi, kaz ve ördek talebi artmaktadır çünkü Aziz. Martin günü ve Noel’de insanların sofrasına leziz bir kızartma olarak gelirler. Hindinin tipik özelliği tüysüz kafası ve kırmızı gırtlağıdır. 5.2 Kazlar Kazları henüz Romalılar ve Cermenler evcilleştirdiler çünkü o zaman olduğu gibi günümüzde de lezzetli etleri ve sıcak kışlık ceketlerde kullanılan kaz tüyleri vardır. Günümüzün kazı artık genelde uçamaz. Kazlar tekeşli yaşarlar yani dişi ve erkek kaz bütün ömürleri boyunca beraber yaşarlar. Kazlar sadece ilkbaharda yumurtlarlar, böylece yavrularını yaz boyunca büyütürler. „Aptal kaz“ deyimiyle kazlara büyük haksızlık yapılmaktadır çünkü kazların sezgi gücü çok kuvvetlidir. Romalılar kazları bekçi olarak kullanırlardı. Düşmanlar varmadan çok önce kazlar heyecanla bağırır ve bu kaz bekçiler onların gelişini haber ederdi. 6. Çiftlikteki diğer hayvanlar 6.1 Atlar Bazı çiftliklerde at ve midilli de görebilirsin. Atlar çok uzun yıllardır insanların sadık refakatçileridir. Atların güçlü kalbi, büyük akciğerleri ve güçlü kasları vardır, çok sağlamdırlar ve eskiden köylülerin pulluklarını ve tüccarların arabalarını çekerlerdi. Günümüzde bir fayton gezisi özel bir heyecandır. Atlar tek tırnaklıdır. Nal, atın tırnaklarını korur ve atların kötü zeminde daha sağlam basmalarını sağlar. Atlar inekler gibi tümüyle otoburdur. Bir at çiftliğinde çok iş vardır. Her gün ahırların temizlenmesi gerekmektedir ve bu hayvanların çok ilgiye ve bakıma ihtiyacı vardır. 6.2 Kırlangıç ve arılar Bir çiftlik, damızlık hayvanların dışında birçok hayvana yuva olmaktadır. Kırlangıçlar yuvalarını, örneğin bir inek ahırının çatısına severek kurarlar. Bu zarif kuşları çatal şeklindeki kuyruklarından ve cıvıl cıvıl ötmelerinden tanırsın. Kahvaltı ekmeğinin üstündeki bal için, arılar uçsuz bucaksız çayır ve tarlalarda polen toplamak için sürüler oluşturur ve kendi evlerinde, arı kovanında, bu polenleri tatlı bala dönüştürürler. Bir arı kovanında 40.000 ile 70.000 arası arı yaşar ve her birinin görevi ayrıdır. 6.3 Kediler ve çiftlik köpeği Ve tabi ki bir çiftlikte kediler eksik olmaz. Yuvalarındaki hürriyeti severler ve her zaman onlara da lezzetli bir yiyecek parçası düşer. Çiftlik köpeği ise bütün çiftliği korur. Ve çoğunlukla onunla oyun da oynayabilirsiniz. 7. Faydalı Bitkiler Kahvaltılık ekmeğimizin unu, buğday, çavdar ve arpa gibi değişik tahıllardan yapılır. Mısır, kolza ve yonca da bir çiftliğin faydalı bitkileri arasındadır. Çiftçi yıl boyunca tarlalarına iyi bakmalıdır ki hasatı randımanlı olsun. Günümüzde ağır makineler çiftçiye yardımcı olur. Çiftçi yazın taze otları kışlık yem için kurutmak üzere biçer. Çiftçinin kuru otları ve samanı saklaması için büyük bir yere ihtiyacı vardır. Yaz sonunda samanlık tamamıyla dolar. Böylece tüm hayvanlar yaz hasatından kışın faydalanır.